برای تشخیص صفات مناسب انواع کلزا، اصلاح گر به تهیه لیست توضیحی نیاز دارد که باید هر ساله به وسيله اداره بذر منطقه در اختیار او گذاشته شود. با توجه به این لیست کشاورز قدرت انتخاب خواص مورد نظر در کار اصلاحی را پیدا می کند.
در لیست توضیحات مربوط به رقم، شرح خواص از چند سال آزمایش در آن درج شده است که برای آزمایشات جدید بسیار مفید است. برای مثال ارقام دوصفر در زمان خود با رقم یک صفر در این لیست مقایسه و توضیح داده شده است. با توجه به خواص ارائه شده می توان در روش های اصلاحی مسیر اصلاح را تعیین نمود، برای مثال :
- ایجاد رقم مقاوم به بیماری ها و سلکسیون آنها برای مناطق مختلف و مقایسه میزان آلودگی
- ایجاد ارقام مقاوم در برابر سرما، امروزه ۸ تا ۱۰ نوع آلودگی مهم قارچی در کلزا وجود دارد که در لیست توضیحات کلزا بدان اشاره شده است. ضمنا لازم است مبارزه با این آلودگی ها در زمان معین رشد و نمو شروع شود.
بررسی و انتخاب ارقام مقاوم در برابر سرما نیز باید مورد توجه قرار گیرد، به طوری که نوع DSV در این مورد با ارزیابی و دریافت نمره ۶0 بسیار نامناسب است. معمولا در کشت دیرتر از موقع معین در کار اصلاحی همیشه باید جبران کاشت انجام شود. در بعضی ارقام مثل ليرادونا در کشت زودتر از موعد، گیاه در معرض سرمازدگی قرار می گیرد. البته بعضی ارقام نیز به کشت دیر از موعد عکس العمل مثبت نشان داده اند.
طبقه بندی صفت ژنتیکی میزان گلوکزینولات هم در کلزا مهم بوده و باید بدان توجه شود. به طور خلاصه معمولا می توان مطمئن بود که توضیحات لیست ها اطلاعات با ارزشی را در مورد اصلاح کلزا عرضه می کند. البته، داشتن اطلاعات از آزمایش های محلی نیز در کار عملی لازم است. به طور خلاصه، آزمایش ها باید دقیق و با خطای کم انجام شود.
در کار اصلاح کلزا درصد خطا باید کمتر از ۸ درصد باشد. خطای ۲۰ تا ۳۰ درصد در آزمایش ها قابل قبول نیست. در این راستا، تغییرات رشد و نمو گیاه با صدمات علف کش ها، سرمای زمستان، بیماری ها و آفات و نیز طوفان و تگرگ روبه رو است. علاوه بر آن به نیازهای گیاه در برابر دیگر عوامل محیطی نیز باید توجه شود.
با توجه به این مشکلات و سالها آزمایش و کسب اطلاعات می توان در انتخاب ارقام مناسب مورد نظر کمتر اشتباه نمود. جهت ایجاد مقاومت در انواع کلزاها باید راه صحیح اصلاح را انتخاب کرد، یعنی به کارگیری ارقام محلی در آزمایش های محلی و شناسایی به موقع و بدون اشتباه صفات.
منبع:کتاب کلزا (کاشت، داشت، برداشت)
